آموزش تصویر سازی در روضه خوانی
عکس گرافیکی نمونه مجلس روضه برای آموزش تصویر سازی در روضه خوانی
پادکست صوتی آموزشی دکتر محمد فراهانی
يكي از مهمترين عوامل اثر گذار در مداحي مُصَوَّر بيان كردن مطلب است. وقتي كه حواريون از عيسي بن مريم سؤال كردند چرا به مردم به كمك تمثيلات تعليم ميدهد جواب داد: «براي اينكه برخي با اينكه چشم دارند نميبينند و با اينكه گوش دارند، نميشنوند».
براي اثرگذاري بيشتر بر مستمعين، تنها تكيه كردن بر محتوا و صوت خطاست. سبك و محتوا نياز به مجموعهاي از تصاوير دارد. زيرا اثر تصويرها بيشتر از كلمات است. روش ايده آل عرضه كردن يك مطلب آن است كه هر يك از قسمتهاي محتوايي را برای مستمع مجسم كنيم و از الفاظ وكلمات فقط به منظور وصل و مربوط كردن اين تصاوير به يكديگر استفاده نماييم.
انواع تصوير سازي در مداحی عبارت است از:
الف) كلامي
ب) تجسمي
ج) مقایسه
اما تصویر سازی در شعر را نیز بدانیم تا بتوانیم اشعاری را انتخاب کنیم که در آن خوب تصویر سازی شده است.
به این شعر دقت کنید:
آمد کنار بستر زهرا علی نشست
آهی کشید و آینه اش را نگاه کرد
خورشید آسمان ولایت ستاره ریخت
تا یک نگه به هالۀ اطراف ماه کرد
گفت: آن سیاه دل که به تو راه را گرفت
روی تُرا، نه؛ روز علی را سیاه کرد
شاعر با اشاره به نشستن حضرت علی(ع) کنار بستر حضرت زهرا(س) و کشید آه و نگاه کردن به آینه جمال او…
اشک چون ستاره ریختن، از آسمان چشم علی…
و اشاره به هالة اطراف ماهِ صورت زهرا(س)…
تصویر این مضمون را در ذهن مخاطب می سازد.
در انتخاب اشعار به این موضوع خیلی دقت بفرمایید.
استفاده از مقایسه
یکی از روشهای مجسم کردن روضه برای مستمع این است که واقعه را با مصادیقی که برای مستمع محسوس است مقایسه کنیم؛ چراکه معمولا انسانها از موضوعاتی که برایشان ملموس است بیشتر اثر می گیرند.
و همچنین در خواندن روضه ها برای اثرگذاری بهتر مضامین را با مصادیق ملموسی که در زندگی روزمره مستمعین اتفاق می افتد مقایسه کنیم.
من باب مثال حاج منصور ارضی برای ملموس کردن روضه کوچه بنی هاشم، از مقایسه حضرت زهرا(س) با خانمهای باحیایی که هنگام مواجهه با نامحرم سر پایین می اندازند، استفاده می کنند.
